Aurreko 2021-2022 ikasturtean 157 eskola-jazarpen kasu identifikatu ziren Euskadin. Nahiz eta kasuen gorakada txiki bat ikusi den, hezkuntza komunitatean eta, orokorrean, gizartean bullying-arekiko dagoen sentsibilitate maila gero eta handiagoa da.
Eskola-jazarpena mundu osoko milaka ikasleri eragiten dien arazo larria da, garapen fisiko, psikologiko eta emozionalean era negatiboan eraginez. Fenomeno horri aurre egiteko, mundu osoko eskola askok prebentzio- eta sentsibilizazio-programak jarri dituzte martxan. Aipagarrienetako bat KiVa programa da.
Programa hau Finlandiako Hezkuntza Ministerioak garatu zuen eta mundu mailan onarpen handia izan du. Horren ondorioz, herrialde osoko ikastetxe askotan ezarri da.
Errealitateaz kontziente izanda, Nevers Ikastetxean programa honen alde egitea erabaki genuen eskola-jazarpenaren aurka eta, aurreko ikasturtetik, gure ikasle zein irakasleak horren gainean buru belarri ari dira.
KiVa zertan datza?
Eskola-jazarpenari aurre egiteko, KiVa metodoa biktima eta jazartzailearen arteko harremanean bakarrik zentratu beharrean, ekintza horretan parte hartzen duten edo ez ikusiarena egiten duten pertsonengan ere zentratzen da, moduren batean jazarpen horretan laguntzen dutelako. Arazoa jazarpenaren lekukoak diren guztiak tartean sartuz konpontzen da, konfrontazio-egoerak bultzatzen dituzten ikaskideak barne, baita beldurragatik edo beste arrazoi batzuengatik parte hartzea eragozten dutenak ere.
Zein da helburu nagusia?
KiVaren helburu nagusia ikasleak heztea, gaitzea eta ahalduntzea da, eskola-ingurunean jazarpen-egoera oro prebenitzeko eta eraginkortasunez lantzeko. Jazarpen-egoera horiek normal eta dibertigarritzat hartu eta, ondorioz, onartuak izan daitezen prebenitzea da helburua. Lekukoen konplizitatea gutxitzean, jazarleak botere-posizioa galtzen du, bere jokabidea ez baita taldean bermatzen.
KiVak prebentzioan, esku-hartzean eta gainbegiratzean duen ikuspegiaren bidez, eskola-giro seguruagoa eta positiboagoa sortu nahi du ikasle guztientzat. Gainera, programa honek errespetuaren eta tolerantziaren kultura sustatzen du, eta horrek gizarte inklusiboagoa eta bidezkoagoa eraikitzen laguntzen du.
Programaren hiru zutabeak:
Jazarpenaren arazoari heltzeko, lehen esan bezala, KiVa programak hiru zutabetan garatu du ikuspegia: prebentzioa, esku-hartzea eta gainbegiratzea.
Lehen zutabea, prebentzioa, ikasleak ikaskideekiko errespetuan eta tolerantzian heztea da. Eskola-giro segurua eta atsegina sustatzeko sentsibilizazio-jarduerak eta -programak egiten dira. Ikasleek jazarpenaren eragin negatiboari buruz ikasten dute, bai eta konponbidearen parte nola izan daitezkeen ere, ikaskideentzat jarraitu beharreko eredua baita.
Bigarren zutabea, esku-hartzea, jazarpenaren biktima izaten ari diren ikasleei laguntzea da. Kiva programak laguntza emozionala eta aholkularitza emateko gaitasuna duten profesionalekin lan egiten du. Ikasle erasotzaileei ere laguntza ematen zaie, beren ekintzen eragin negatiboa ulertzen eta emozioei modu osasungarrian aurre egiteko trebetasunak garatzen laguntzeko.
Azkenik, hirugarren zutabea, gainbegiratzea, ikasleak eskola-giro segurua eta jazarpenik gabea jasotzen ari direla ziurtatzea da. Irakasleek eta eskola-langileek eskola-jazarpena identifikatzeko eta jorratzeko gaitasuna garatzen dute, eta ikasleekin, gurasoekin eta hezkuntza-komunitatearekin batera lan egiten dute, eskola-giro positiboari eusteko.
Irakasleen prestakuntza
Programak eskola-jazarpenaren arazoari modu eraginkor eta proaktiboan heltzeko konpromisoa hartu du, eta irakasleei ikasgelan jazarpen-egoerak antzematen eta modu eraginkorrean esku hartzen laguntzeko berariaz diseinatutako baliabide- eta tresna-sorta zabala garatu du. Baliabide horien artean daude jazarpena identifikatzeko eta horri erantzuteko gida zehatzak, bai eta ikasleekin partekatzeko eta eskolan kultura positiboa sustatzeko hezkuntza-materialak ere.
Asmoa da irakasleak lider bihurtzea eskola-jazarpenaren aurkako borrokan, eta ikasleen portaeretan eragin positiboa izateko gai izatea, guztientzako ikaskuntza-giro segurua eta errespetuzkoa sustatzeko.
